ΔΕΝΤΡΟΛΙΒΑΝΟ ή ΑΡΙΣΜΑΡΙ

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Η επιστημονική του ονομασία είναι Ροσμαρίνος ο Φαρμακευτικός, αλλά συναντιέται και με άλλες ονομασίες όπως λιβανόδεντρο, λασμαρί ή λιβανωτίς.  Το δεντρολίβανο είναι γνωστός θάμνος που ανήκει στην οικογένεια των χειλανθών και μπορεί να φτάσει μέχρι ένα μέτρο ύψος. Τα φύλλα του που μοιάζουν με πευκοβελόνες,  είναι λογχοειδή, μικρά και μυτερά, ενώ βγάζει μικρά, μοβ ή γαλάζια άνθη. Είναι αυτοφυές φυτό στη Νότια Ευρώπη ενώ καλλιεργείται και ως καλλωπιστικό.

ΙΣΤΟΡΙΑ

 Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι ήταν τονωτικό του εγκεφάλου. Οι νεαροί σπουδαστές συνήθιζαν να φορούν γιρλάντες από δεντρολίβανο ή να πλέκουν κλαδιά στα μαλλιά τους, γιατί βοηθούσε τη μνήμη. Παλαιότερα το χρησιμοποιούσαν ως λιβάνι.

                                                               

ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ

Το δεντρολίβανο, είτε ως αφέψημα είτε αποξηραμένο έχει πολλές θεραπευτικές ιδιότητες.

Βοηθά στην κυκλοφορία του αίματος στον εγκέφαλο και ανακουφίζει από ημικρανίες. Βοηθά στο βήχα και στη γρίπη. Είναι τονωτικό για την καρδιά και την όραση. Ακόμη δρα κατά της τριχόπτωσης.

ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ

Χρησιμοποιείται ως αρωματικό κυρίως σε φαγητά με ψάρι,  κοτόπουλο ή κατσίκι ενώ αρωματίζει υπέροχα και τις πατάτες.  

Χριστίνα Ν., Ίρις Σ, Κατερίνα Σ. ( Στ΄2)

ΛΕΒΑΝΤΑ

Αειθαλής και πολυετής θάμνος. Μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 30- 70 εκατοστά και οι βλαστοί της είναι όρθιοι. Τα φύλλα της είναι στενόμακρα, μοιάζουν με λόγχη και έχουν πρασινωπό χρώμα. Όταν ανθίζει δίνει μικρά μοβ ή βιολετί άνθη που μοσχομυρίζουν. Θεωρείται από τους ειδικούς ως ένα από τα 20 πιο σημαντικά θεραπευτικά βότανα.

 ΙΣΤΟΡΙΑ

Πιθανότατα να προέρχεται από την περιοχή της Μεσογείου. Στα λατινικά ( lavare )  το όνομά της σημαίνει πλένω, γιατί οι Ρωμαίοι τη χρησιμοποιούσαν στα λουτρά τους.Επίσης οι Ρωμαίοι στρατιώτες έπαιρναν λεβάντα μαζί τους στις εκστρατείες για να επουλώνουν τις πληγές ή την άπλωναν εκεί που ήταν οι άρρωστοι για να καθαρίζει τον αέρα.  

 ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ

Διώχνει τους πονοκεφάλους,τον πονόδοντο, καταπολεμά τις αϋπνίες και  βοηθά στην καλή λειτουργία του εντέρου. Επίσης έχει αντισηπιτκές ιδιότητες, ενώ το αιθέριο έλαιό της είναι κατάλληλο για μασάζ προκειμένου να ανακουφιστεί κάποιος από τους ρευματικούς πόνους.

 

ΧΡΗΣΗ

Τα αποξηραμένα άνθη της χρησιμοποιούνται ως αρωματικά ποτ πουρί ή για την αντιμετώπιση του σκώρου.  Επίσης έχει αντικουνουπική δράση. Τέλος το άρωμά της βρίσκεται σε σαπούνια και διάφορα καθαριστικά.

Νίκος Τ, Θεοδώρα Σ. (Στ΄3)   

ΘΡΟΥΜΠΙ

 

Μικρός θάμνος που φυτρώνει σε ορεινά και κυρίως ηλιόλουστα βραχώδη και ασβεστώδη εδάφη. Φτάνει σε ύψος τα 30 έως 50 εκατοστά . Έχει σκληρά φύλλα με ροζ ή άσπρα άνθη. Ανήκει στην οικογένεια των χειλανθών. Η γεύση του θυμίζει ρίγανη και θυμάρι.

 ΙΣΤΟΡΙΑ

Το όνομά του λέγεται ότι προέρχεται από την αρχαία πόλη Θύμβρα, κοντά στην αρχαία Τροία. Είναι γνωστό από τα αρχαία χρόνια. Οι αρχαίοι Έλληνες έφτιαχναν κρασί αρωματισμένο με θρούμπι, τον θρυμβίτη οίνο. Εδώ και 2000 χρόνια χρησιμοποιείται στη μαγειρική. Επίσης οι Ρωμαίοι το χρησιμοποιούσαν ως φάρμακο για τα τσιμπήματα από τις μέλισσες ή αρωμάτιζαν με αυτό τις σάλτσες. Κατά το Μεσαίωνα το αφέψημά του χρησίμευε για το βήχα, τον πονόδοντο ή ως απολυμαντικό για τα διάφορα σκεύη. Ο Βιργίλιος έλεγε ότι το θρούμπι έπρεπε να φυτεύεται δίπλα σε κυψέλες γιατί δίνει υπέροχη γεύση στο μέλι.  

 

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ

Εκτός από τις αρωματικές του ιδιότητες έχει και αρκετές θεραπευτικές. Έχει ευεργετική επίδραση στο πεπτικό σύστημα,στη δυσπεψία, στους σπασμούς του εντέρου, στη διάρροια, στους πόνους από κολικούς καθώς και στα κρυολογήματα.Πολύ καλό για τον ξερό βήχα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και εξωτερικά για ανακούφιση από τα τσιμπήματα εντόμων ή πάνω σε πληγές.  

 ΧΡΗΣΗ

Χρησιμοποιείται ως εξαιρετικό μπαχαρικό και αρωματικό  στη μαγειρική, στα ψητά, στις σάλτσες, τα λαχανικά  και στις σαλάτες.Το αιθέριο έλαιο από θρούμπι χρησιμοποιείται στην αρωματοθεραπεία για την ανακούφιση κυριώς ρευματικών και αρθριτικών πόνων.

 Κωνσταντίνος Π. ( Στ΄3)   

ΣΠΑΘΟΧΟΡΤΟ ή ΒΑΛΣΑΜΟΧΟΡΤΟ ή ΑΓΟΥΔΟΥΡΑΣ

Ένα θαυματουργό βότανο που συναντάται με διάφορες ονομασίες όπως σπαθόχορτο, βαλσαμόχορτο, βότανο του Προδρόμου.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Είναι πολυετές ποώδης θάμνος, αυτοφυής στην Ελλάδα, στην Ευρώπη, στη Β. Αμερική και στην Αυστραλία. Προτιμά μέρη ηλιόλουστα ή ημισκιερά. Είναι ανθεκτικό στην ξηρασία όσο και στις χαμηλές θερμοκρασίες και φυτρώνει παντού. Αριθμεί περίπου 400 είδη.

ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ

Το σπαθόχορτο ή αλλιώς βάλσαμο είναι γνωστό  για τις θεραπευτικές του ιδιότητες από την αρχαιότητα. Ο Γαληνός και ο Διοσκουρίδης το αναφέρουν ως διουρητικό και επουλωτικό, αλλά από τότε ακόμα είναι γνωστό και για τις αντικαταθλιπτικές του ιδιότητες.

Σήμερα χρησιμοποιείται και ως λάδι, το γνωστό σπαθόλαδο. Βοηθάει στην επούλωση των πληγών και των τραυμάτων, όπως μώλωπες και εγκαύματα ενώ  είναι κατάλληλο και για τις στομαχικές διαταραχές. 

ΙΣΤΟΡΙΑ

Στην αρχαία Ελλάδα το χρησιμοποιούσαν οι Σπαρτιάτες ως επουλωτικό για τις πληγές που γίνονταν από τα σπαθιά, εξού και η ονομασία του. 

Κατά τη διάρκεια του μεσαίωνα το σχετίζουν άμεσα με τη μαγεία. Πίστευε ότι απομάκρυνε τους δαίμονες, τις μάγισσες και τους προστάτευε από τους κεραυνούς και το κακό μάτι. 

Ελένη Β, Αθηνά Λ., Βασίλης Π. ( Στ΄2 ) 

ΜΑΝΤΖΟΥΡΑΝΑ

 

Ποώδες φυτό, με μικρά και μυρωδάτα φύλλα, συγγενικό της ρίγανης. Ανθίζει από τον Ιούλιο μέχρι το Σεπτέμβριο.  Συναντάνται στη Μεσόγειο με έξι είδη. Το πιο σημαντικό είδος είναι η μαντζουράνα η κοινή, με ύψος 60 εκατοστά. Τα φύλλα της είναι μικρά, αντίθετα, χνουδωτά, ωοειδή και έχουν μια χαρακτηριστική όμορφη οσμή λεβάντας. Τα άνθη της είναι μικρά λευκού ή ροζ χρώματος από τα οποία παίρνουμε το αιθέριο έλαιο της.

 

ΙΣΤΟΡΙΑ

 Στην Ελλάδα η μαντζουράνα είναι γνωστή από τα αρχαία χρόνια, όπου τη χρησιμοποιούσαν ως φάρμακο κατά των στομαχικών και εντερικών ενοχλήσεων. Ο Γαληνός προτρέπει τη χρήση της ως χωνευτικού. Ο Ιπποκράτηςη τη χρησιμοποιούσε ως αντισηπτικό. Σήμερα καλλιεργείται και ως καλλωπιστικό ή αρωματικό φυτό σε γλάστρες και κήπους.

 

ΧΡΗΣΕΙΣ

Τα φύλλα της χρησιμοποιούνται ως μπαχαρικό, συνήθως στο κρέας,  το ψάρι και τις σάλτσες. Το αιθέριο έλαιο της χρησιμοποιείται ως αντισηπτικό και αντισπασμωδικό ενώ έχει χρήσεις και στην αρωματοποία. Το αφέψημά της βοηθά στη χώνεψη και τις εντερικές διαταραχές ενώ καταπολεμά τους πονοκεφάλους. Επίσης  οι κομπρέσες με ζεστό αφέψημα ανακουφίζουν τους ρευματικούς και αρθροιτικούς πόνους
Κωνσταντίνος Γ., Φάνης Χ., ( Στ΄2)