Η Γενοκτονία των Ποντίων (1914-1924)

Λέγοντας Γενοκτονία εννοούμε το έγκλημα που γίνεται για να εξοντωθεί μια ομάδα ανθρώπων που ανήκουν στο ίδιο έθνος, φυλή ή θρησκεία.

Στις 19 Μαΐου τιμάμε τη Γενοκτονία των Ποντίων τους οποίους σφαγίασαν και εκτόπισαν από την περιοχή του Πόντου οι Τούρκοι. Υπολογίζεται ότι σκοτώθηκαν 213.000-368.000 Πόντιοι.
Η Βουλή των Ελλήνων ανακήρυξε την 19η Μαΐου ως ¨Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο Μικρασιατικό Πόντο¨. Αυτό έγινε στις 24 Φεβρουαρίου 1994. Η Γενοκτονία των Ποντίων έχει αναγνωριστεί επίσης από την Αυστραλία.

Το κράτος των Ελλήνων του Πόντου, η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας, διατηρήθηκε για 257 χρόνια μέχρι το 1461 όταν το κατέκτησαν οι Τούρκοι. Από τότε αρχίζουν για τους Πόντιους τα βάσανα και οι διωγμοί.

Παρά τις δυσκολίες όμως οι Πόντιοι κατάφεραν να διατηρήσουν τη γλώσσα και τη θρησκεία τους και να γίνουν οικονομικά ισχυροί. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αυξάνεται ο πληθυσμός τους. Ανέπτυξαν το πολιτιστικό τους επίπεδο κάνοντας τυπογραφεία, περιοδικά, εφημερίδες, θέατρα. Το 1860 υπήρχαν 100 ελληνικά σχολεία στην περιοχή του Πόντου και το 1919 τα σχολεία είχαν γίνει 1.401 με 86.000 μαθητές.

Η ανάπτυξη αυτή των Ποντίων δεν άρεσε στους Τούρκους. Το 1911 οι Νεότουρκοι του Κεμάλ παίρνουν την απόφαση να εξοντώσουν τους Πόντιους. Χαρακτηριστικές είναι οι μαρτυρίες που προέρχονται από δύο αξιωματούχους των Νεότουρκων του Σακίρ Μπεχαεντίν και του δρ. Ναζίμ.

Ο πρώτος λέει: "Τα έθνη που απόμειναν από παλιά στην Αυτοκρατορία μας μοιάζουν με ξένα και βλαβερά χόρτα και πρέπει να ξεριζωθούν. Να ξεκαθαρίσουμε τη γη μας." και ο δεύτερος συμπληρώνει "Εκτός των Τούρκων όλα τα άλλα στοιχεία να εξοντωθούν, άσχετα σε ποια θρησκεία ή πίστη ανήκουν. Αυτή η χώρα πρέπει να καθαρίσει από τα ξένα στοιχεία. Οι Τούρκοι πρέπει να κάνουν την εκκαθάριση".

Στην αρχή οι Τούρκοι επιστράτευσαν όλους τους άντρες από ηλικία 16-60 ετών και τους έστελναν στα Τάγματα Εργασίας. Εκεί αναγκάζονταν να εργάζονται σε λατομεία, ορυχεία, να ανοίγουν δρόμους. Οι περισσότεροι πέθαιναν στα Τάγματα Εργασία από την πείνα, τις κακουχίες και τις αρρώστιες.

Ακόμη απαγόρευσαν στους Έλληνες να ασκούν όποιο επάγγελμα θέλουν και στους Τούρκους να συνεργάζονται επαγγελματικά με τους Έλληνες. Δεν σταμάτησαν όμως οι Τούρκοι μόνο στα παραπάνω. Άρχισαν να επιτίθενται στα απομονωμένα ελληνικά χωριά του Πόντου, να σκοτώνουν, να λεηλατούν, να καταστρέφουν.

Οι διωγμοί των Ποντίων σταδιακά άρχισαν να γίνονται συστηματικά. Οι Πόντιοι όμως δεν έμειναν με σταυρωμένα τα χέρια. Οργάνωσαν ένοπλες ομάδες για να υπερασπιστούν τα χωριά τους. Στις 17 Δεκεμβρίου του 1917 η Γενική Συνέλευση των Ποντίων αποφασίζει να ιδρυθούν αντάρτικες ομάδες για να αντιμετωπίσουν τους Τούρκους. Δημιουργούνται 300 ομάδες ανταρτών με περισσότερους από 18.000 άντρες. Οι Πόντιοι αντάρτες ζητούν βοήθεια από το Ελληνικό Κράτος αλλά η ελληνική κυβέρνηση δεν τους βοηθάει.

Στις 19 Μαΐου 1919 ο Κεμάλ φτάνει στη Σαμψούντα και έτσι άρχισε η 2η φάση της Ποντιακής Γενοκτονίας που ήταν και η σκληρότερη. Μέσα σε λίγα χρόνια ο Κεμάλ εξοντώνει τους Έλληνες του Πόντου.

Το 1922 η ελληνική κυβέρνηση συμφωνεί με τους Τούρκους να μεταφερθούν οι Έλληνες του Πόντου στην Ελλάδα. Περίπου 400.000 Πόντιοι πρόσφυγες έρχονται στην Ελλάδα. Εγκαθίστανται σε Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Πειραιά και στους νομούς Δράμας, Κιλκίς, Καβάλας, Ξάνθης, Κοζάνης, Πρέβεζας. Επίσης μεγάλος αριθμός Ποντίων κατέφυγε για να σωθεί στη νότια Ρωσία.